Het duurt altijd langer dan je denkt,
Ook als je denkt
Het zal wel langer duren dan ik denk
Dan duurt het toch wel langer
Dan je denkt
Judith Herzberg
Het afgelopen jaar staat voor velen in het aanspreken en beoefenen van onze veerkracht, meebewegen, buigen voor wat groter is en weer terugveren. Voor velen duurt het lang, langer dan verwacht en is de rek eruit. Hoe verhoud jij je daartoe, hoe beweeg je mee? Hoe veer jij? Wat is veerkracht en hoe verkrijg je veerkracht?
Wat is veerkracht?
Veerkracht kent vele omschrijvingen volgens de online encyclopedie. Elasticiteit, energie, incasseringsvermogen, lenigheid, rek, rekbaarheid, soepelheid, souplesse, vitaliteit, weerstandsvermogen, wilskracht.
“Veerkracht is het vermogen te herstellen en jezelf in balans houden“
Veerkracht betekent kunnen bewegen met wat er is in het leven en ook om weer terug te veren en overeind te komen. Wanneer je verstijfd bent of verstard door ingrijpende gebeurtenissen dan kun je niet meebewegen en bestaat de kans dat je ‘knakt’. Of zoals sommige coachees het omschrijven “breekt”. De basis voor veerkracht wordt gelegd in de hechtingsperiode. Wanneer je als kind hebt ervaren dat je onvoorwaardelijk kon leunen, getroost en gesteund werd en ook weer aangemoedigd werd om verder te gaan, heb je voldoende vertrouwen opgebouwd. Vertrouwen in jezelf, anderen en de wereld.
Zo ben je verbonden en geworteld in het leven en geeft dit jou een stevige basis voor het omgaan met tegenslagen en nare gebeurtenissen in het leven. Je veert weert op, je kunt en durft om hulp te vragen, je kunt je overgeven, en voelt je aangemoedigd om weer verder te gaan.
Voouitveren
Deze term is in het leven geroepen door Sheryl Sandberg, lid van de Raad van Bestuur van Facebook. Na het overlijden van haar man kwam het thema rouw en verlies wereldwijd onder de aandacht en kwam ze met de term “vooruitveren. De term “vooruitveren” kun je ook zien als posttraumatische groei. Sterker worden en groeien door ellende in het leven.
Verandering van veerkracht, het stokken van de levensenergie, de rek eruit
Bij grote aanhoudende stress, een groot verlies of ingrijpende gebeurtenis kan je veerkracht worden versterkt of verzwakt. Het uiten van emoties is belangrijk. Kun je of wil je dit niet dan stopt de stroom van de levensenergie, treedt er verstopping en verstarring op en is de rek eruit. Dit uit zich vaak in overspanningsklachten, burn-out en of depressieve gevoelens.
Veerkracht en de coronacrisis/pandemie
Het afgelopen jaar is voor velen een jaar waarin er veel gevraagd is van de aanwezige veerkracht. Een beproeving voelt het voor velen. Hoeveel veerkracht heb jij nog? Hoe kun jij nog veren na meer dan een jaar?
Hoe het afgelopen jaar voor jou verliep is afhankelijk van de al aanwezige veerkracht, of en hoe je jij je gevoelens uit, hoe jou dat geleerd is. Ook is het afhankelijk van jouw hulpbronnen, denk hierbij aan ondersteunende relaties. Maar ook jouw geschiedenis . Zoals eerder gezegd speelt hechting een belangrijke rol in hoe jij omgaat met het “nu”. Hoe jij veert, hoe jij meebeweegt. Misschien heb je je baan verloren, ben je ziek geworden, heb je iemand verloren of heb je heel veel en heel lang gewerkt, zoals in de zorg. Niet voor iedereen is het vanzelfsprekend om zich te kunnen en willen uiten. Niet iedereen kent een veilige hechtingsstijl, heeft een stevig anker en is diepgeworteld om terug te veren en mee te bewegen. Velen verstarren, breken, vechten, vluchten voor wat er is en komen in een burn-out, overspannen toestand of depressie terecht.
Zoals het gedicht in het begin van Judith Herzberg al zegt, we zijn de crisis nog niet voorbij en de aanspraak op onze veerkracht duurt voort. De crisis heeft een grote impact op velen, zowel op individueel en maatschappelijk niveau, op de gehele wereld.
Veerkracht uit de natuur
Wanneer dieren in de natuur moet vluchten trillen ze daarna na, buigen ze de hals en het hoofd naar beneden, dit zorgt voor een afvloeiing van de stresshormonen en angst. Als mensen kennen wij het trillen ook en hebben we ook tijd nodig om bij te komen, te voelen en te realiseren wat er nu echt is gebeurd. Echter leven we in een wereld waarin ‘doorgaan’ het devies is, waarin we als het ware steeds meer ontwend zijn te voelen, even stil te staan, gevoelens en emoties toe te laten waardoor ze kunnen afvloeien. We gaan door, vechten, controleren en vermijden ons suf, of gaan ons verdoven met middelen om maar niet te hoeven voelen. En wanneer we dit maar lang genoeg volhouden komt er een tijd dat je breekt of barst, dat de rek eruit is. Je veert niet meer op en kunt niet meer bewegen. Een ander voorbeeld van veerkracht uit de natuur is dat jonge takjes over een bepaalde buigzaamheid beschikken. Ze barsten en breken niet zo snel in een storm of bij heftige regen en hagel. Oude verdorde takken breken af. Dit zie je ook terug in de botten van jonge kinderen, wanneer zij iets breken dan blijft het vaak bij een twijgbreuk of een scheurtje die vrij snel geneest en minder lange genezingstijd nodig heeft. Ouder botten zijn verhard, breken sneller en hebben een langere genezingstijd nodig, soms met behulp van geweldig operatieve mogelijkheden. Waar het in dit artikel over gaat is mentale veerkracht.
Bereiken van mentale veerkracht
We kunnen vechten, vluchten verstarren maar uiteindelijk veranderen we een situatie die heeft plaatsgevonden of plaatsvindt niet, we kunnen er ons wel toe leren verhouden en hulpbronnen aan te boren die onze veerkracht en vitaliteit vergroten in plaats van af te zwakken.
Hieronder een aantal tips.
- Hulp vragen, praten, of ga dit leren
- Ontdek je boodschappen en overtuigingen van vroeger
- Stoppen met doorgaan van niet voelen en waarnemen
- Toe laten van emoties en gevoelens, naar de pijn toe bewegen, stil staan bij wat er is
- Jezelf leren uiten
- Je hechtingsstijl ontdekken, hoe ben jij gehecht?
- Leren verduren
- Letterlijk bewegen in de natuur, dansen, trillen en muziek luisteren
- Dansen, muziek luisteren, trillen
Bovenstaande tips kunnen jou wellicht helpen om ervoor te zorgen dat je niet breekt of barst maar je mentale veerkracht en algehele vitaliteit behoudt.
Mijn ervaring met veerkracht
Ooit was er een tijd dat ik niet meer kon veren en meebewegen, ik was verstard, de rek was eruit, de stroom van levensenergie was gestopt ik was gebarsten. Een onveilige hechtingsstijl, geleerd om niet onvoorwaardelijk te kunnen leunen en steunen. Als klein meisje stond ik al heel jong op eigen benen en besloot het (onbewust) alleen te doen.
Een wijze levensles die mij nieuwe vitaliteit en veerkracht gaf en mij leerde om hulp te vragen en een tijd waarin ik ontdekte hoe ik dat ik weer op mezelf en anderen kan vertrouwen. Tegenwoordig veer ik mee en mag ik anderen leren weer op te veren nadat ze gebroken zijn en bied ik begeleiding bij het verkrijgen van nieuwe levensenergie.
Ik wens je veel veerkracht toe in deze periode waarin alles langer duurt dan gedacht en er een grote aanspraak wordt gedaan op onze veerkracht.
Mocht jij hulp nodig hebben bij het verkrijgen van meer veerkracht en vitaliteit klik dan hier. en dan ontmoet ik je graag bij de Polderij, in de natuur of op een locatie naar keuze. Ook geef ik inspiratieworkshops over veerkracht voor teams, dit kan online of in kleine groepjes live.
Bronnen: Natriltijd – Riet Fiddelaers-Jaspers, 2020
Gedicht – Judith Herzberg uit Zoals