Burn-out, klachten van stress en overspanning in een complexe onstuimige wereld
Burn-out is een optelsom van chronische overbelasting, tekort aan herstel wat leidt tot energetische uitputting en fysiologische ontregeling.
In Nederland zijn er 1,4 miljoen mensen met burn-out verschijnselen. Maar liefst 16% van de beroepsbevolking in Nederland ervaart klachten en symptomen.
Toename door complexiteit en problemen van de wereld en Covid tijdperk
Het tijdperk van Covid de complexe wereld en maatschappij waarin we leven laten hun sporen na in mensen en organisaties. Al tijden worden we geconfronteerd met ingrijpende veranderingen en nieuwsberichten. Toename van de werkdruk, uitval door verzuim, verloop van personeel, personeelstekort. Ook is er bij veel mensen sprake van het ‘blurring effect’ de vervaging van de grens tussen werk en privé. Weer anderen worden door alles wat in de wereld gebeurt gegijzeld oor angstgedachten over ziektes, lijden, oorlogen, tekorten baanverlies en onzekerheid. Volkomen logisch dat dit impact heeft op ons mentale en fysieke welzijn en op leiderschap en samenwerkingen. Daarnaast worden mensen ook nog geconfronteerd met persoonlijke ingrijpende gebeurtenissen. De balans is bij velen zoek, de GGZ vol.
Kosten van burn outs en uitval door psychosociaal verzuim blijven stijgen
Uit onderzoek van TNO blijkt dat het gemiddelde aantal dagen werkstress-gerelateerd verzuim in 2019 opliep naar 30 dagen. In 2015 was dit nog 24 dagen. Verzuim kost de werkgevers veel geld, zo’n 250 euro per dag. Een burn out die 8 maanden duurt kost dus al gauw 60.000 euro, exclusief de kosten voor vervanging. Dit kost het Nederlandse bedrijfsleven 1,8 miljard euro op jaarbasis, volgens TNO.
Duur van een burn-out
Een echte burn-out duurt het langst van alle werkgerelateerde psychische klachten. Drie maanden tot soms meer dan 1 jaar.
Ontstaan van burn-out
Iemand is overbelast wanneer normale rustmomenten en slaap niet meer voldoende zijn om te herstellen van inspanningen. Wanneer de draaglast groter is dan de draagkracht. Dit kan veel oorzaken hebben, life events, hoge werkdruk, toename werkstress, overtuigingen en persoonlijke programmering. Mensen met een burn- out hebben over een langdurige periode stress ervaren waaraan het lichaam zich in eerste instantie zich heeft aangepast (aanpassingsfase). Het energieverbruik was meer dan het biologische herstelvermogen in rust en slaap. Signalen van het lichaam over vermoeidheid en overbelasting werden niet gevoeld of genegeerd en men nam geen of kon onvoldoende maatregelen nemen om te herstellen.
Het proces van burn-out raken is een lichamelijk proces. Het kent een geleidelijk verloop onder invloed van lichamelijke en psychologische stressoren, hersteltekort en er ontstaat een chronische stressconditie. Het stresssysteem van het lichaam gaat harder werken als oplossing voor bijvoorbeeld vermoeidheid. Het lichaam probeert met het hardere werken het lichaam van de ontbrekende lichamelijke energie te voorzien.
Systematische overbelasting zorgt ervoor dat lichamelijk herstel achterblijft. De zogenaamde herstelschuld. Men staat in het rood. Men heeft meer genomen dan dat er was aan beschikbare energie.
Wanneer het lichaam signalen afgeeft waaronder vermoeidheid, slecht slapen, hoofdpijnen treden er fysiologische veranderingen op. Leek het aanvankelijk nog gemakkelijk om oorzaken weg te nemen is er nu een kantelpunt bereikt. In fase 2 nemen symptomen toe en de energie neemt af zowel op fysiek als mentaal niveau. Dit heeft weer effecten op het functioneren van het brein, aandacht, werkgeheugen, emoties, immuunsysteem, hart en vaatstelsel en of de spijsvertering.
De bron is opgedroogd
In deze fase volstaat rust alleen niet meer om te herstellen. Het fysiologische proces gaat door, men stort in (uitputtingsfase). Alle reserves zijn tot de laatste druppel opgemaakt. Met als gevolgen; emotioneel volledig uit balans zijn, lichamelijke en geestelijke uitputting, concentratie en geheugenproblemen, slaapstoornissen, hoofdpijnen, prikkelbaarheid, depressieve gevoelens, spier en gewrichtsklachten en afname voldoende functionerend immuunsysteem.
Herstel, een bootcamp dan maar?
Mensen met een burn-out, kampen met achterstallig onderhoud zowel lichamelijk als geestelijk. Het vraagt tijd om vitaliteit op te bouwen. Intensief sporten kan de schade verergeren. Veel organisaties bieden bootcamps en sporten aan, dit kan klachten verergeren. Belangrijk is eerst te inventariseren hoe het met de fysieke en mentale gezondheid van de medewerker staat. Het heeft geen zin om mensen te activeren om veel en intensief te sporten. Eerst is rust nodig om het lichaam te laten herstellen. Naast rust is het raadzaam om een coach of psycholoog in te schakelen. Doel is te leren rusten, de eigen stressoren te leren kennen, onderliggende factoren op te sporen en inzichten te verkrijgen. Ook is het van belang de signalen van het lichaam te leren kennen, inzichten te verkrijgen in disfunctionele patronen en programmeringen. Het leren omgaan met gedachten, gevoelens en emoties. Handvatten om een bewegingspatroon op te bouwen alsmede het verkrijgen van ontspanningstechnieken en deze eigen te maken.
Begeleiding bij een burn-out wordt niet vergoedt door verzekeraars. Vaak komen mensen terecht bij POH GGZ, intern bedrijfsmaatschappelijk werk. De mensen die mij raadplegen vinden externe hulp prettiger mijn ervaring is dat werkgevers mijn begeleidingstrajecten vergoedden. Raadpleeg hiervoor jouw werkgever.
Herstel en begeleiding bij burn-out, overspanning, depressieve klachten bestaat dan ook uit een combinatie van lichaam, psyche en gedrag, een holistische benadering. Alles is met elkaar verbonden. Ik geloof niet in alleen symptoombestrijding en ga altijd met coachees zoek naar onderliggende factoren om herhaling te voorkomen. De begeleiding die ik als gecertificeerd coach biedt bestaat uit stress en burn-out coaching, mental coaching, systemisch werk (familiedynamieken, patronen) NLP ACT- therapie, mindfulness.
Voorlichting, workshops en mindfulness
